‘Op de eerste oorlogsdag werkte ik in de slagerij en alle klanten hadden het erover. In de buurt was een marinekazerne waar Duitse mariniers in kwamen, die veel vlees bij ons kochten. Er zaten aardige en onaardige types tussen, zoals overal. Al gauw kreeg ik een oproep om in Duitsland te gaan werken voor de Arbeitseinsatz, maar ik negeerde die. Er kwamen twee Duitse soldaten met twee NSB’ers in de slagerij die naar mij vroegen. De slager protesteerde nog dat ik onmisbaar was, maar het mocht niet baten. Ik moest mij melden en reisde per trein naar Braunschweig. Per toeval ontmoette ik op het station een Duitse jongedame die me doorverwees naar iemand die me hielp buiten het kamp te blijven. Deze Nederlandse jongeman werkte bij de Duitse tram en hielp me daar aan een baan en een onderkomen. Op een dag in 1943 werden alle buitenlanders in Braunschweig verplicht om in het kamp te wonen en werd ik tewerkgesteld als metaalbewerker. In dit kamp ontmoette ik Klaas, die vanwege zijn Duitse moeder nog een Duits reispas bezat, waarmee hij - eenmaal ontsnapt - treinkaartjes zou kunnen kopen. Hij wilde wel met mij ontsnappen en kocht twee kaartjes voor ons richting het westen. Vanaf station Bentheim vluchtte ik, liggend op het dak van een trein, naar Nederland.’

‘Als werkweigeraars van de verplichte Duitse tewerkstelling werden we gevangengenomen en kwamen na diverse verhoren in de Weteringschans-gevangenis in Amsterdam. De wrede bewakers zetten zes gevangenen op een rij met het gezicht naar de muur en zeiden: “We gaan een pasfoto van je maken.” Daarna trapten ze je zo hard in de rug dat je met je gezicht tegen de muur klapte. Met een beurs en bebloed gezicht kwam ik weer tot bewustzijn in een vervuilde kleine cel met zes mannen. Ik zat direct onder de luizen. Twee weken later, in juli 1944, moest ik naar Kamp Amersfoort, waar ik werd ingedeeld in een buitencommando om bomkraters te dichten op het vliegveld Soesterberg. De wrede kampcommandant, Joseph Kotälla, sloeg gevangenen tijdens het appèl met een stok op hun geslachtsdeel, waardoor ze ineenzakten. Kotälla dwong ons toe te kijken bij zijn afranselingen. Eind augustus 1944 vertrok ik met een grote groep gevangenen per trein naar kamp Neuengamme. Ik gooide een briefje uit de trein voor mijn moeder, dat ik onderweg was naar een Duits werkkamp. Zij heeft dit nog ontvangen.’

‘Bij aankomst in kamp Neuengamme werd je uit de trein geslagen met stokken en je hele lichaam werd kaalgeschoren tegen luizen. We kregen blauw wit gestreepte pakken te dragen en ik moest een rode H op mijn borst borduren. Mijn kampnummer was 49019. Op de appèlplaats kregen we te horen dat we nu nog konden toetreden tot de Wehrmacht om tegen de Russen te vechten. Enkele gevangenen kozen daarvoor. Sommigen liepen na een paar uur al in het schrikdraad waar een dodelijk voltage op stond. Ter afschrikking werden gevangenen opgehangen om onze wil te breken. Eén verkeerde beweging kon je dood betekenen, omdat de bewakers gevangenen letterlijk doodsloegen. Mijn straatwijsheid kwam nu goed van pas en ik sloot me geestelijk af zoals voor mijn dronken stiefvader. ’s Nachts, wanneer de anderen uitgeput van de zware arbeid sliepen, ging ik nog op pad om mijn met het werk verdiende sigaretten te ruilen voor een stukje brood.’

‘Eind september 1944 werd ik overgebracht naar het buitencommando ‘Husum’. Daar moesten we met drie rijen gevangen tegelijk een grote anti-tankgeul graven als verdedigingswal voor de Duitse noordkust, die de tanks van de Geallieerden zou tegenhouden. In dit moerasland moesten we met onze voeten in het grondwater lange koude dagen aarde scheppen in onze flinterdunne kampkleding: ’Vernichtung durch Arbeit.’ De Duitse bewakers sloegen degenen die niet hard genoeg werkten dood, anderen verdronken zichzelf in het water van de geul om te ontsnappen aan deze hel. Vele gevangenen kregen longontsteking en dysenterie. Je mocht niet naar de wc, dus je stond tot je enkels in elkaars bloedige ontlasting te scheppen. Velen overleefden de kou en het zware werk niet op structureel te weinig soep met brood. Ik meldde me als verpleger in de ziekenbarak bij een Deense arts en wist zo de zware arbeid en stokslagen te vermijden. Na bijna drie maanden was de Friesenwall klaar en moesten we terug naar Neuengamme. Van de circa 1.500 tewerkgestelden waren er nog zo’n 200 man over. Ook ik was een ‘Muselmann’ geworden, een geraamte met een ingevallen gezicht en een apathische blik, iemand die geen zware arbeid meer kon verrichten.’

‘Terug in Neuengamme werden de sterksten ingedeeld om in een metaalfabriek te gaan werken. Via een Russische arts kon ik me laten overplaatsen naar het lichtere vlechtwerk in de kelder. Wij ‘Muselmannen’ moesten camouflagenetten voor Duitse kanonnen vlechten. Twee Jehova’s Getuigen weigerden vanwege hun geloof aan militair materieel mee te werken en lieten zich zonder een kik te geven doodslaan. Eén keer viel ik van uitputting op een baal netten in slaap. Een bewaker dreigde me als straf “25 am Arsch” te geven, een straf van 25 stokslagen op je achterste. Tot mijn grote opluchting zag ik hem niet op het appèl en ontkwam ik eraan, want velen overleefden deze straf niet. Een SS’er gaf me schoonmaakwerk in de garage en etensrestjes. Hij heeft me het leven gered, want het zwaardere werk had ik niet overleefd. In januari 1945 kwam er een gevangenentransport met zestig man uit Groningen, die niet wisten wat hen overkwam. ’s Nachts bracht ik hen ongezien wat kleine stukjes brood, omdat ik hen wilde beschermen. De volgende dag hoorde ik dat ze allemaal waren opgehangen en toen brak er iets in mij. Elke strategie om te overleven was zinloos en ontsnappen was onmogelijk.’

‘Wij besloten alleen kale drenkelingen op te pikken uit het ijskoude zeewater. Velen raakten onderkoeld en buiten bewustzijn. Op het vlot moesten we de hagel en sneeuw trotseren en om je blote lichaam warm te houden was het beter om te blijven peddelen. Dus werd het een onderlinge strijd om de peddel en ik gaf de mijne niet uit handen. Het gaat niet om lichamelijke kracht bij het overleven, maar om pure wilskracht. We bereikten met ons vlot de kust bij Neustadt waar de Geallieerden al waren gelegerd. Aan land sloeg een attente Duitser een deken om mijn schouders en wees me de weg naar een Duits veldhospitaal. Van pure uitputting viel ik op mijn knieën op het strand en raakte in een shock. In het veldhospitaal opende ik mijn ogen weer en mocht er een paar dagen aansterken. Daar vernam ik dat velen die de kust bereikt hadden nog werden doodgeschoten door jonge Wehrmacht-soldaten, die geen getuigen wilden van de kampen en deze scheepsramp. Na een paar dagen aansterken kon ik mee naar Hamburg en vandaaruit mee naar Holland. Ik was compleet uitgeput, de bevrijding in Holland ging aan mij voorbij. In Enschede werd ik opgevangen in een onderzoekscentrum. Ik bleek pleuritis te hebben en moest een half jaar kuren.’

De biografie van de heer Wim Aloserij, opgetekend door schrijver en ondernemer Frank Krake, is verkrijgbaar onder de titel: ‘De laatste getuige’, Uitgeverij Achtbaan, ISBN 978 90 82476415.