Onderzoek naar het Nederlands-Joods verleden

De geschiedenis van Nederlands-Joodse families en hun erfgoed wordt gedigitaliseerd door Amoetat Akevoth

Amoetat Akevoth (Hebreeuws voor stichting sporen) houdt zich bezig met het verzamelen van en het doen van onderzoek naar gegevens over de geschiedenis van de Nederlands-Joodse families en hun erfgoed. Amoetat Akevoth verwerkt deze gegevens op hun website en registreert stamboomonderzoek van Joodse families van Nederlandse oorsprong.

Ben Noach, vice-voorzitter van Amoetat Akevoth en woonachtig in Israël, vertelt:

“Amoetat Akevoth bestaat uit 27 vrijwilligers in Nederland, Israël, Engeland en Amerika. Sinds eind 2003 werken we aan een grote databank om zoveel mogelijk gegevens over het Nederlands-Joodse leven te kunnen achterhalen en toegankelijk te maken voor een groot internetpubliek. Deze handige databank kan dan ook vanuit Israël en Amerika door geïnteresseerden gebruikt worden om naar familiegegevens te zoeken op het internet. Wij zijn gemotiveerd om dit te doen, omdat er zo’n rijke geschiedenis van het Nederlandse-Joodse leven vóór en ná de Tweede Wereldoorlog bestaat, maar daar kun je zo weinig over lezen. Wij willen dat graag voor het nageslacht vastleggen op onze website: www.dutchjewry.org”

Ben Noach en Reinier Bobbe in de Leidse synagoge, maart 2009. Foto’s: Ellen Lock.

Reinier Bobbe, coördinator van Nederland Amoetat Akevoth, voegt hieraan toe:

“Op onze website is al een grote bron van informatie over het Nederlands-Joodse leven te raadplegen. Deze registraties betreffen geboorten, besnijdenissen, huwelijken en begrafenissen. Ook kun je er resultaten van volkstellingen zien, lidmaatschapgegevens van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond en verloven voor de marktverkoop in Amsterdam.”

Ben Noach:

“We stuiten wel eens op problemen bij ons stamboomonderzoek: Er zijn bijvoorbeeld Joodse families die vanuit angst op herhaling niet geregistreerd willen worden. Andere mensen met een Joodse naam willen juist graag opgenomen worden in de stamboom, terwijl zij niet Joods zijn. Je kunt wel een Joodse naam dragen, maar als je moeder niet Joods is, dan houdt het volgens onze orthodoxe traditie immers op. Uiteraard plaatsen we niets op het internet zonder toestemming van de betrokken naamdragers.”

Reinier Bobbe:

“We hebben een samenwerkingsverband met de Oorlogsgravenstichting in Den Haag. Het resultaat is te vinden onder het submenu ‘In Memoriam’ op onze website. Hier zijn alle namen te vinden van de Nederlands-Joodse slachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Soms stuiten wij tijdens ons onderzoek op nieuwe gegevens. En dan proberen wij zo snel mogelijk die nieuwe gegevens uit te werken om zo de ‘In Memoriam’-gegevens zo goed mogelijk up-to-date te houden, zodat mensen nog nauwkeurige informatie over hun vermiste familieleden kunnen vinden.”

Ben Noach:

“In samenwerking met het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) proberen we de nog bestaande grafstenen op alle Asjkenazische begraafplaatsen vast te leggen. We maken van iedere steen een foto en vertalen de grafopschriften uit het Hebreeuws en controleren deze met de oude geschreven registraties van de Joodse gemeenten in Nederland en de Burgerlijke Stand. Zo stuit je ook wel eens op fouten of op bijzondere grafschriften, die soms veelzeggend zijn over een bepaalde persoon of over diens werk. Inmiddels hebben we al 25 Asjkenazische begraafplaatsen in Nederland geheel in kaart gebracht. Ook heeft de website een databank van alle personen die zijn begraven op de beroemde Portugees-Joodse begraafplaats te Ouderkerk aan de Amstel vanaf het begin, in de 17e eeuw.”

Reinier Bobbe en Ben Noach in de Leidse synagoge, maart 2009
Foto’s: Ellen Lock.

Voor meer informatie: Reinier Bobbe, coördinator voor Nederland Amoetat Akevoth, tel: 020-6003026, e-mail: r.bobbe@wxs.nl, website: www.dutchjewry.org

Interview: Ellen Lock, PUR-cliëntenblad Aanspraak, Maart 2009.