Op 13 februari 1939 ben ik in Berlijn geboren en mijn ouders waren geen nazi’s, maar mijn vader diende wel als infanterist in het Duitse leger. Vanwege veel longontstekingen werd hij als boekhouder ingezet. In 1945 werd hij Brits krijgsgevangene. Toen ons huis werd gebombardeerd, gingen wij naar familie op het platteland. Ik herinner me hoe de Kozakken op paarden het dorp binnenreden en het huis doorzochten op sieraden. Na de oorlog trokken wij in bij een ander gezin in Berlijn. Thuis en op school spraken we niet over het oorlogsverleden en we waren meer bezig met de Koude Oorlog. Er kwam één Joodse jongen op school terug uit Engeland, maar niemand durfde iets te vragen.

In 1960 vroeg een vriendin van mij of ik mee ging als au pair naar Parijs. ‘Waarom ook niet?’, dacht ik. Van mijn ouders had ik geen toestemming meer nodig, want ik was al 21. Over mijn ervaringen als Duitse au pair in Parijs schreef ik een informatieboekje dat goed verkocht. De man van mijn au pair adres raakte te geïnteresseerd in mij, dus zocht ik ander werk en werd secretaresse bij het Bureau voor Frans-Duitse Jeugdzaken in Parijs.

Serge gaf me het advies: ‘Maak van je leven een gedicht, til het op naar het niveau van een inspirerende ervaring.’ Hij vertelde over de Duitse studentenverzetsgroep ‘Die Weiße Rose’ uit München die streed tegen de nazi’s. Met hun pamfletten riepen zij op tot verzet om onderdrukking van minderheden in de kiem te smoren. Hún strijd tegen antisemitisme wilden Serge en ik voortzetten. Als Duitse voelde ik mij hiertoe moreel verplicht. Serge steunde mij bij al mijn acties. We zijn twee zielen met één gedachte.

In 1966 werd de CDU-politicus Kiesinger gekozen tot Bondskanselier. Onvoorstelbaar want hij had een naziverleden. In de Franse krant Combat schreef ik dat Kiesinger ons land onmogelijk kon vertegenwoordigen als voormalig NSDAP-lid, omdat hij verantwoordelijk was geweest voor nazipropaganda op de radio en dus bewust aanzette tot haat en Jodenvervolging en dat ik Willy Brandt, die actief in het verzet tegen nazi’s was geweest, een betere kandidaat vond. Meteen na het verschijnen van dit artikel werd ik ontslagen, want er zaten oud-nazi’s in het bestuur.

Serge en ik besloten om het er niet bij te laten zitten. We riepen in het Bondsparlement vanaf de publieke tribune: ‘nazi, nazi!’, maar helaas baarde dat geen opzien. Daarom moest ik iets drastisch doen. Op 7 november 1968 sloeg ik Kiesinger in zijn gezicht op een CDU-partijbijeenkomst en ik riep; ‘nazi, nazi, aftreden!’ Met die klap wilde ik laten zien dat ook de jonge generatie Duitsers zijn naziverleden afkeurde. De foto’s van onze persfotograaf gingen de hele wereld over. Na de klap werd ik afgevoerd naar een politiecel. De bewapende politiebewaking bij de conferentie had me daar evengoed kunnen neerschieten. Toch was ik niet bang. Precies zoals Serge had voorspeld vreesden de autoriteiten spanningen tussen Frankrijk en Duitsland vanwege mijn Franse nationaliteit. De rechter gaf me een jaar voorwaardelijke straf, maar dit werd teruggebracht tot vier maanden. Toen Willy Brandt Bondskanselier werd, verleende hij mij amnestie.

Ja, en ons doel was wereldwijd meteen helder. De schrijver Heinrich Böll stuurde mij een bos rode rozen. Vervolgens voerde hij een pennenstrijd met Günther Grass, die de klap afkeurde maar wel Kiesingers vertrek wenste. Ik kreeg veel steunbetuigingen van oorlogsgetroffenen overal ter wereld.

De Duitse pers en de CDU spraken er schande van, maar dat nam ik voor lief. We probeerden zijn herverkiezing te dwarsbomen en dat is gelukt. Met medestanders riepen we overal waar hij sprak: ‘Nooit meer Kiesinger!’ en: ‘nazi, nazi, aftreden!’. In 1969 werd de socialist Willy Brandt gekozen. Ons doel was bereikt. We hielpen Duitsland te veranderen. In 2012 werd ik voorgedragen als een van de twee kandidaten voor het Duitse Bondspresidentschap. Joachim Gauck was het symbool van de strijd voor vrijheid in Oost-Duitsland en ik was het symbool van de strijd in West-Duitsland tegen voormalige nazi’s. Hij werd gekozen.

Hen vinden was niet het grootste probleem, maar de weigering van landen om ze uit te leveren. We verzamelden bewijsmateriaal en betrokken de internationale media bij mijn protestacties om de publieke opinie te winnen. In Duitsland probeerden we een wet af te dwingen met behulp van Franse politieke druk en de internationale media om Duitse nazi’s, die oorlogsmisdaden in Frankrijk hadden gepleegd, in Duitsland te laten berechten omdat ze niet werden uitgeleverd. Die zogenoemde ‘Lex Klarsfeld’ is er gekomen. Intussen spoorde Serge de Gestapoleider van Parijs, Kurt Lischka, in Duitsland op en bedreigde hem met een pistool op zijn hoofd. We wilden liever dat hij meewerkte dan dat we hem geweld moesten aandoen. Omdat hij dit niet deed, planden we zijn kidnapping. Helaas ontsnapte Lischka. Hiervoor zat ik vier weken vast en Lischka liep nog vrij rond. Een omgekeerde wereld natuurlijk en de internationale pers schreef er vurig over. Het duurde nog acht jaar voordat we Kurt Lischka en anderen voor het gerecht kregen.

In 1972 werd er een pakje bij ons huis afgeleverd. Mijn schoonmoeder nam het aan en Serge maakte het open. Zij ontdekten dat er een vreemd soort suiker in zat. De politie nam het aanvankelijk niet serieus, maar het bleek wel degelijk een bom te zijn. En in 1979 vernietigde een bom onze auto in onze garage. Hierna kregen we enige politiebescherming, maar als iemand kwaad wil helpt dat toch niet. We lieten ons nooit weerhouden door onze vijanden.

Ons gezin, de twee kleinkinderen, onze honden en onze katten, we steunen elkaar door dik en dun. Onze kinderen Arno (1965) en Lida (1973) zijn ook advocaat geworden en streden met ons mee in de rechtszaken tegen oorlogsmisdadigers. Mijn dochter wijdt zich nu aan haar kinderen en mijn zoon is directeur van de Franse immigratie- en integratiedienst. Mijn gezin is een enorme motivatie; ik strijd voor een betere toekomst voor mijn kinderen en kleinkinderen.

Ik had nooit durven dromen dat ik - als Duitse - dit alles zou meemaken. We kregen steun uit Amerika, Israël, Frankrijk en uit de DDR. Er is een Amerikaanse televisiefilm over onze acties tegen Klaus Barbie getiteld ‘The Beate Klarsfeld Story’ (1986) met Farrah Fawcett in de hoofdrol. En in 2008 verscheen er een Franse film: ‘La traque’ met in de hoofrol Franka Potente. De Knesset nomineerde mij in 1977 en 1984 voor de Nobelprijs voor de Vrede, een bijzondere eer als Duitse. We zijn altijd politiek neutraal gebleven om onze doelen te verwezenlijken en zowel met de rechtse Sarkozy als met de socialist Hollande bevriend.

Nee, want we werken altijd aan meerdere doelen tegelijkertijd. In 1979 richtten we de ‘Association des Fils et Filles des Déportés Juifs de France’ op om gegevens van duizenden gedeporteerden te verzamelen. We onderzochten of hun nabestaanden recht zouden hebben op een uitkering en daar is een wet voor gekomen. Recent publiceerde Serge een symbolisch monument: ‘Mémorial de la déportation des Juifs de France’. Gedetailleerd beschrijft hij in dit gedenkboek de persoonlijke deportatiegeschiedenis van Franse en buitenlandse Joden, waaronder ook Nederlandse. Serge wil ieder slachtoffer van het nazisme zijn naam, geschiedenis en identiteit teruggeven.

Het is van groot belang dat mensen overal ter wereld de Holocaust herdenken. We moeten ervan blijven leren en er álles aan doen om te voorkomen dat haat tegen minderheden ooit weer dit soort vormen kan aannemen. We moeten deze haat overal actief bestrijden, want we weten hoe snel het tij kan keren, ook in een parlementaire democratie en juist in tijden van crisis.

Interview: Ellen Lock, SVB/PUR-cliëntenblad Aanspraak, December 2012